Bijna-doodervaring - Column Jan van As

Regelmatig (elke 14 dagen) ben ik op de oude begraafplaats achter de mooie Ewaldenkerk in Druten. Mijn familie ligt daar en zij hebben wat we in Maas & Waal een ‘kummeluk’ graf noemen. Het is een enorme zwarte marmeren plaat waar je elke korrel zand en ieder blaadje op ziet liggen, dus moet ‘iemand’ even langs met een gieter om de plaat schoon te gieten. Het is voor mij geen straf, want regelmatig ontmoet ik mensen met wie ik op school of bij de verkenners heb gezeten of met wie ik betrokken was bij een band of organisatie van festivals.

Vorige week zag ik Gradje (Gerard). Ik had hem al een tijdje niet meer gezien, dus was er veel te bespreken. Ik heb momenteel moeite met lang staan, dus besloten we even te gaan zitten op de tombe van een oude pastoor. We hadden het netjes gevraagd en wie niet reageert stemt toe! Gerard was ‘n zeer verdienstelijk gitarist en is altijd gitaar blijven spelen. Bij een bandje, bij een koor en als leraar. Hij was enorm fan van Jimi Hendrix en ik heb een keer bij ons geregeld dat hij Jan Akkerman mocht ontmoeten, een van de beste gitaristen van onze tijd. Hij was met pensioen, maar deed vrijwilligerswerk met onkostenvergoeding als gitaarleraar op zijn eigen school. Zodoende vertelde hij mij dat ie regelmatig een ‘bijna-doodervaring’ had. Ik schrok daarvan. Maar toen legde hij uit dat deze bijna-doodervaring meer betrekking heeft op de generatiekloof. In de muziekwereld gaan de leraar en de leerlingen lekker makkelijk met elkaar om en er is geen U, maar alleen jij en zolang hij het alleen maar bij muziekmaken houdt, blijft de sfeer ontspannen.

Tijd voor een voorbeeld: de leraar wilde als voorbereiding op de praktijkles de jongeren gaan vertellen over enkele grote gitaristen. Hij noemde Eric Clapton en Jimi Hendrix en onze eigen Jannen (De Hont en Akkerman) en zodoende kwam hij bij het speciale gitaarwerk van Kurt Cobain, die in zijn tijd met zijn band Nirvana sensationeel vernieuwend was. Helaas had hij op 27-jarige leeftijd gekozen voor de dood en was zodoende een van meerdere artiesten die op die leeftijd uit het leven waren getreden (Janis, Michael, Amy etcetera). Wat er toen gebeurde was een enorme schok voor onze leraar. Niemand, maar dan ook echt niemand van de ongeveer 20 jongeren wist waar hij het over had. De leraar dacht dat ie actueel moest zijn, want de krant en de televisie schonken daar nu heel veel aandacht aan, omdat de zelfmoord op 5 april precies dertig jaar geleden was. Let op: ze zeiden dat ze geen televisie kijken en geen kranten lezen, want wat ze weten moeten, zien ze wel op social media. En opeens… hadden wij het over meneer Swagemakers, onze klassenleraar in 1a, 2a, 3a en 4a. Hoe dat kwam vertel ik nog wel een keer, maar als wij ‘s morgens in het lokaal binnenkwamen dan riep hij een van ons naar voren en zei dan in mijn geval: “Zo Jantje, en wat stond er gisteren in de krant?” Het was ooit oervervelend om thuis nog eens de krant te lezen als het huiswerk klaar was, maar je mocht zelf een lijstje samenstellen met onderwerpen die jou interesseerden. En, al zeg ik het zelf, ik vond het leuk en deed heel goed mijn best. En nog steeds lees ik elke dag minimaal 1 tot 1,5 uur de krant. 

Ook Gradje is nog steeds een verwoed krantenlezer en leest er zelfs twee! Gerard vindt dat ie schijnbaar te oud wordt voor de ongeïnteresseerdheid van de jeugd, hij begint zich er aan te ergeren en hij heeft een beetje gelijk. De huidige generatie groeit een beetje eenzijdig op. Geschiedenis is ouwe meuk, voor Aardrijkskunde hebben ze de navigatie en Gerard zei dat ze muziek alleen maar leuk vinden als ze zo snel mogelijk bij een band kunnen en succes (dus geld) krijgen. Het gebeurt gelukkig nog wel steeds dat er een paar talentjes tevoorschijn komen en die maken dan de rest weer goed voor hem. Twee van zijn oud leerlingen spelen bij een bekende band, maar hij kon op dit moment potverdomme niet op de naam komen… Die naam lag voor op zijn tong zei hij en daar moesten we allebei weer smakelijk om lachen, hoezo bijna dood? Gerard rookt nog steeds, dus als hij lacht dan komt er een bulderende hoest. Volgens mij bedoelde hij Navarone…

We hadden dikke pret bovenop de pastoor. In onze jeugd zou die pastoor daar een Nuts of een Mars voor over hebben gehad.

Jan van As