Kritieke grondstoffen - Column Freddy Klooté

Wie gedacht had dat we met het aardgas uit Groningen al een letterlijk en figuurlijk dieptepunt in onze behoeften aan grondstoffen hebben meegemaakt, zal raar opkijken. Het dagblad “Trouw” kopte in de krant van afgelopen maandag: “Brussel wil méér mijnbouw, juist om de groene ambities te halen”. Mijn ogen knipperden, mijn gedachten sloegen op hol. Nadat gisteravond onze MP in Vandaag Inside honderd keer antwoord moest geven over de gevolgen en afwikkeling van de aardgaswinning in Groningen, de Limburgse mijnen al jaren geleden gelukkig moesten sluiten, denk je toch niet meer aan het opstarten van mijnbouw in Europa? Op last van “Brussel”?

Wat blijkt? Europa heeft dringend behoefte aan zogenoemde kritieke grondstoffen: aardmetalen als kobalt en neodymium, maar ook lithium. Onderdelen van onze wasmachines en drogers bijvoorbeeld. Maar, en nu komt plotseling een geweldige aap uit de mouw, Europa heeft, als het zijn groene ambities wil behalen dringend behoefte aan heel veel van die aardmetalen. Voor ‘groene helpers’ als windmolens en accu’s van elektrische auto’s. Sorry hoor, ik moet nu even stoppen omdat ik niet bijkom van het lachen. En daarna ga ik nog een potje janken.
Dus: we (Europa en de rest van de wereld) verzinnen allerlei hulpmiddelen om groener en schoner te worden, en later blijkt dat we daarvoor weer een aanval moeten doen op het binnenste van onze aardbol. Met allerlei Groningse consequenties van dien. Even hoopte ik nog dat we dat spul alleen in de bodem van Amsterdam en Rotterdam zouden kunnen vinden. Dat zou de politie heel wat werk besparen als vertegenwoordigende elftallen van beide steden hun jaarlijkse potje voetbal speelden. Onze blauwe handhavers zouden dan aandacht kunnen besteden aan het echte werk. De achtduizend misdadigers die nu nog vrij rondlopen zouden dan misschien gepakt kunnen worden. Maar helaas, als we onze elektrische auto’s willen laten blijven rijden, en de windmolens laten draaien (ondanks de dode vogels), dan moeten we verderop gaan zoeken.

Dat wordt dan zaken doen met Congo Kinshasa en Marokko bijvoorbeeld. Verder kunnen we in Australië gaan smeken of we wat kunnen kopen. Of in Rusland…

Het plan van de Europese commissie is om 40% van de benodigde grondstoffen zelf te verwerken. Dat betekent dat daarvoor fabrieken moeten worden gebouwd. Maar de EU wil niet dat werkers in die toekomstige fabrieken lichamelijke kwalen oplopen, zoals dat in de mijnbouw vroeger wel gebeurde. Stoflongen en erger. Nieuwe mijnbouwprojecten moeten daarom aan Europese normen gaan voldoen.
En nu komt het. Niet lachen. “Partijen die plannen hebben voor mijnbouw en daar EU-geld voor willen krijgen, moeten vertellen hoe ze steun van het publiek (omwonenden) denken te krijgen”.

Dat wordt wel een dingetje.

Freddy Klooté