Nieuw - Column Freddy Klooté

Afgelopen week mocht ik, in mijn geboortestreek, tachtig kaarsjes uitblazen. Best wel al een lange tijd vertoef ik dus op deze vreemde bol, die een aparte cyclus van vernieling en wederopbouw kent. Een vast patroon in de geschiedenis. Ik heb als eerste belevenis in mijn nog prille bestaan zo’n patroon mogen meemaken. Voordeel hierbij is dat nieuwe vindingen tijdens een wederopbouw meteen kunnen worden meegenomen. Water uit een kraan bijvoorbeeld. Ik kende de grote pompen nog, die je op en neer moest bewegen. Het lichtknopje. Het gasfornuis. De douche, die een welkome uitvinding was en het gepruts met de zaterdagse wasbeurt in de wasteil overbodig maakte. Ik weet nog dat er mensen bij ons kwamen douchen.

Persoonlijk vond ik de komst van de tv wel de mooiste vernieuwing. De wereld bestond tot die tijd uit nieuws op papier. En nu zag je alles in het echt, op een klein, soms bibberend beeldje, op je afkomen. Met de moord op president Kennedy als het grootste dieptepunt.

Nieuw was ook de brommer die je op je verjaardag kreeg. Niks meer zwoegen tegen de wind in naar het opvangcentrum dat school heette en maar liefst bijna negen kilometer verderop lag. Nieuw waren ook de fiets- en brommerpaden. De “grote weg” werd bevolkt door steeds meer automobielen. Thuis was de kolenkachel nog het brandend middelpunt van de huiselijke gezelligheid. Er moesten wel steeds nieuwe kolen uit het schuurtje gehaald worden. In de winter was het dan vaak elkaar aankijken. Maar de stofzuiger, het strijkijzer en wat later de wasmachine waren dankbare wonderen in de huishouding.

Kleding veranderde. Haardracht. Niet iedereen kon dat waarderen. Door mijn muzikale hobby in de band was mijn haar vaak nogal lang. Een doorn in het oog van menig leraar, bij wie de haardos al flink aan het inkrimpen was.

De jaren ‘60 waren voor mij de jaren van ontdekking. Op allerlei gebied. Het begrip “grens” was een dingetje en werd derhalve vaak door de toenmalige jeugd opgezocht. In de steden werd de jeugd opstandiger. Het gemopper liep vaak uit de hand. Demonstraties, toen nog vaak ludieke acties genoemd, waren aan de orde van de dag. Niets en niemand werd gespaard. Steeds minder waren ook “belangrijke mensen” doelwit van straatoorlogen. De lontjes werden korter.Oja, “we” zetten wel voet op de maan.

In de jaren ‘80 kregen de toenmalige “ouden van dagen” een déjà vu. De beroerde jaren ‘20 dreigden een wedergeboorte te krijgen. De droom van de jaren ‘60 spatte bruut uiteen. Aids, computers, 06-nummers, armoede en andere niet verwachte fenomenen staken de kop op.

En zo sukkelden we verder. Oorlogen, vooral in verre landen konden ons niet bekoren. Politiek werd een spel van belangen. Het geld werd op de Beurs verdiend. Alles werd daaraan gerelateerd. De rijken werden rijker, de armen werden armer.

De zo mooi opgebouwde verzorgingsstaat gaat verloren. De financiën van het Rijk krijgen steeds meer nullen. Die er met groot gemak aan allerlei buitenlandse aangelegenheden worden uitgegeven. Het land krijgt een korset van braafheid omsnoerd. Let op je woorden en je gedrag. Alsof je een jongeling van 20 jaar wekelijks in de wasteil stopt. Zaken worden uit hun verband gerukt. Het land valt nog nauwelijks te besturen. Iedereen wil en zal zijn mening geven.

Tachtig jaar. Ik heb het allemaal mogen meemaken. Met vrouwlief en een schitterende lieve familie. Mooie werkzaamheden. En ik heb nog steeds geen bijltje, dat ik erbij neer kan leggen.

Bedankt voor alle lieve felicitaties.

Freddy Klooté