Dood doet leven in De Maashorst

MAASHORST - In natuurgebied De Maashorst zijn in 2021 de kuddes Exmoorpony’s, taurossen en wisenten wat betreft grootte stabiel gebleven. Ook voor het komend jaar worden er geen wijzigingen verwacht wat betreft de omvang van de kuddes. Verspreid over het afgelopen jaar zijn drie wisenten geschoten. De gedode dieren zijn vervolgens als karkas teruggegeven aan de natuur. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat grote kadavers een positieve bijdrage leveren aan de biodiversiteit van het natuurgebied. (foto: Marieke van Boxtel)

In het wisentengebied zijn vier wisentkalveren geboren en zijn drie dieren verplaatst naar een natuurgebied in Denemarken. Het feit dat er ook dit jaar weer vier kalfjes bij zijn gekomen, toont aan dat de populatie zich goed aanpast, dat de leefomgeving goed is en de soort zich verder ontwikkelt. Zo blijft de Maashorst een belangrijke kraamkamer voor gebieden met ruimte voor een volledige wilde wisentenpopulatie. In de Maashorst lopen momenteel 11 wisenten ouder dan een jaar.

DNA
In 2020 en 2021 zijn van alle wisenten DNA-monsters genomen om de genetische lijnen vast te stellen. Hieruit bleek dat er bij drie dieren sprake was van inteelt. De oorzaak daarvan was dat er enige tijd geen oudere stier aanwezig was en dat een jongere stier, die verwant was aan enkele wisentkoeien, zijn positie overnam in de kudde. Deze jonge stier zorgde voor nageslacht en dat resulteerde in genoemde inteelt-dieren. Deze kwamen nu op een leeftijd dat ze aan de voortplanting mee konden gaan doen, wat zeer onwenselijk is. Verspreid over het jaar zijn deze drie wisentstieren geschoten door een deskundige ervaren schutter. De gedode dieren zijn vervolgens als karkas teruggegeven aan de natuur. Deze wisentstieren waren genetisch ongeschikt om op de Maashorst te blijven of om herplaatst te worden in een ander natuurgebied.

Natuurlijke dynamiek rondom kadavers
De kadavers in De Maashorst zijn verspreid in het natuurgebied neergelegd. Er zijn wildcamera’s bij geplaatst om vast te leggen welke insecten, vogels en zoogdieren aangetrokken worden door de kadavers. Bij een eerder onderzoek door het EIS (Kenniscentrum naar insecten en andere ongewervelden), bleek dat bij een veldbezoek meer dan zeventig keversoorten zijn geïdentificeerd waarvan vier bijzonder voor Noord-Brabant. Vliegen en aaskevers gebruiken ze voor voedsel en hun voortplanting. De larven en kevers zijn op hun beurt een belangrijke bron van voedsel voor vogels, zoogdieren (bijvoorbeeld das) en andere insecten. Wespen zetten hun sterke kaken in de kadavers om bolletjes vlees af te snijden voor hun kroost. Ook vlinders, zoals de atalanta en dagpauwoog, komen geregeld langs om mineralen op te slurpen. Momenteel voeren vrijwilligers vegetatieonderzoek uit om te kijken of mineralen die vrijkomen van de karkassen nog een andere vegetatie stimuleert.

Taurossen en Exmoorpony’s
In het wisentengebied wordt komend jaar de kleine tauroskudde van drie dieren aangevuld met twee dieren. Doordat het begrazingsgebied ruimer wordt met 23 ha aan de Weversweg kunnen deze dieren ook een grotere sociale eenheid vormen. De Exmoorpony’s hebben twee veulens gekregen. Er wordt tevens een merrie uit de kudde gehaald om inteelt te voorkomen.

Centrale begrazing
Het gehele jaar door worden kalveren geboren, ook op dit moment in december. De veulens zijn later dan de taurossen en volgen in het voorjaar en de zomer. In de centrale begrazing zijn afgelopen jaar 19 veulens en 28 kalfjes geboren. Er lopen nu in totaal 58 taurossen en 37 Exmoorpony’s (ouder dan 1 jaar). De kuddes zullen naar verhouding min of meer gelijk blijven ten opzichte van voorjaar 2021. In de centrale begrazing lopen twee verschillende kuddes taurossen en één losse stierengroep. De Exmoors splitsen zich op in vier verschillende haremgroepen. Alle dieren worden met regelmaat getoetst op publieksvriendelijk gedrag. In het najaar vinden vangacties plaats om aanwas te verwijderen, halsbandzenders te vervangen, en de taurossen van oormerknummers te voorzien. Ook de Exmoorpony’s zullen gechipt worden voor eigen administratie van Stichting Taurus.