Actiegroep Schaijk hoort bij Oss biedt petitie aan Eerste Kamer aan

SCHAIJK/DEN HAAG - Op dinsdag 6 juli vanaf 15 uur staat in de Eerste Kamer het plenair debat over de wet ‘Samenvoeging van gemeenten Landerd en Uden’ op de agenda. Een afvaardiging van de actiegroep Schaijk hoort bij Oss is naar Den Haag afgereisd om een petitie te overhandigen aan de leden van de senaat. “Wij bieden deze petitie aan om de Kamerleden meer duidelijkheid te verschaffen over het, zowel in de Tweede als Eerste Kamer veelbesproken, draagvlakprincipe en de onduidelijkheid daarover”, laat de actiegroep weten.

Nadat de Tweede Kamer op 25 februari groen licht gaf voor de beoogde fusie van Landerd en Uden, heeft de Eerste Kamer nu het laatste woord. Wanneer ook een meerderheid van de senaat voor de herindeling van Landerd en Uden stemt, is de nieuwe gemeente Maashorst per 1 januari 2022 definitief een feit. De stemming in de Eerste Kamer vindt plaats op dinsdag 13 juli.

Kritische vragen
Een aantal Eerste-Kamerfracties liet zich in april van dit jaar kritisch uit over de beoogde fusie. Zo willen zij opheldering over het referendum uit 2015, vragen zij toelichting bij enquêtes en petities en willen zij meer weten over de afweging om alternatieve voorstellen terzijde te leggen. De 50PLUS-fractie vraagt waarom niet per kern gekeken is bij welke gemeente zij het beste aansluiting kunnen vinden. De SGP-fractie vraagt of de regering nog bereid is om onderzoek te doen naar de mogelijkheden om Schaijk samen te voegen met de gemeente Oss. GroenLinks wil weten in hoeverre Schaijk van fundamenteel belang is voor het slagen van de nieuwe Maashorstgemeente. De PVV plaatst vraagtekens bij de inhoudelijke kwaliteit van het gelopen proces. De Fractie Nanninga laakt met name het ‘participatieproces’. ‘De beschreven wijze van burgerparticipatie komt op ons vooral over als participatie door actief geïnteresseerden, waarbij het gemeentebestuur het voortouw neemt en sturend kan optreden in de gewenste uitkomstrichting. Het heeft in ieder geval niet geleid tot een geruisloze uitkomst waar iedereen zich in kan vinden. Een referendum, waarbij inwoners per kern zich duidelijk en formeel kunnen uitspreken over de bestuurlijke toekomst van hun kern, is het beste instrument om het pleit te beslechten.”

Verder hebben diverse partijen vragen over het besluit van de Tweede Kamer om na twee jaar het draagvlak van de nieuwe gemeente te evalueren, met name in Reek en Schaijk. Zowel de PvdA als de SP vraagt of de regering kan uitleggen wat de precieze gevolgen van de evaluatie zijn. De fracties willen weten of het dan mogelijk is dat er een nieuw herindelingsvoorstel wordt gemaakt of dat die optie op voorhand is uitgesloten.

Ultieme poging
Met het overhandigen van de door 1.513 inwoners gesteunde petitie doet de actiegroep Schaijk hoort bij Oss een ultieme poging om het fusieproces een andere wending te geven. Naast de petitie heeft de actiegroep ook nog ‘zeven prangende vragen’ voor de leden van de Eerste Kamer:

* Hoe democratisch moet een herindelingsproces verlopen?
* Hoeveel inspraak, inbreng en zeggenschap moeten burgers hebben bij een herindeling?
* Hoe meet je lokaal draagvlak (inwoners of bestuurders?) bij een herindeling?
* Hoe belangrijk is het dat bestuurlijke besluitvorming in gemeenteraad, Tweede en Eerste Kamer kan rekenen
op begrip en steun bij de mensen wiens gemeente wordt heringedeeld?
* Hoe leg je mensen in Schaijk en Reek uit dat ze eerst samen moeten gaan met Uden maar dat ze na twee
jaar mogen zeggen of ze toch niet beter bij Oss kunnen worden gevoegd?
* Hoe uitvoerbaar, zorgvuldig en consistent moet een wetsvoorstel zijn?
* Hoeveel eigen verantwoordelijkheid kunt en durft u als Eerste Kamer te nemen of moet u een beschaafd
applaus laten horen voor een rammelend herindelingsproces?

“Wij hopen dat de Eerste Kamer een eigen afweging maakt tegen het licht van bovenstaande vragen en overwegingen”, stelt de actiegroep. “Onze conclusie is dat de wet onzorgvuldig tot stand is gekomen, inconsistent en slecht uitvoerbaar is. Voer eerst een peiling naar oriëntatie en voorkeur uit in de afzonderlijke kernen. Geef de inwoners de beslissende stem en stuur het voorstel i.c. het herindelingsadvies terug naar gemeenten.”

Wanneer de Eerste Kamer instemt met het wetsvoorstel dat op tafel ligt, wil de actiegroep dat er ‘harde garanties worden ingebouwd richting de betrokkenheid van de inwoners die per kern (Schaijk en Reek) de doorslaggevende stem krijgen of ze bij Maashorst willen blijven of dat ze alsnog naar Oss willen gaan’.