‘Gen moijer plekske an de Raom’ - Terugblik op Escharen 1972-2022

Door Freddy Klooté

ESCHAREN - Eind jaren ’60, begin jaren ’70 van de vorige eeuw. De vele verenigingen die Escharen rijk was, en overigens nog steeds de ziel van het kerkdorp zijn, wilden met hun leden het nieuws uitwisselen. Met behulp van de nieuwste uitvinding: de stencilmachine.

Mark van der Linden kan er nu hartelijk om lachen: “Ja, omdat elke club zijn nieuws wilde verspreiden en dat best een gedoe was, hebben ze de koppen bij elkaar gestoken en besloten om dat via één krant te doen. Dit was het ontstaan van de Esterse Minipers. Christ Smits was de man die het allemaal regisseerde. Maar de stencilmachine bleef nog even het middel om alles op papier te krijgen. Eerst zelfs nog op groot A5 formaat en later op A4. Dat betekende dat er geen foto’s in konden. Daarover later. Nadat we een moderne inbrandmachine konden aanschaffen konden er wel foto’s in, maar dat bleef bij het stencilen best nog wel een dingetje. Ook kostte het veel inkt. Maar het begin was er. Het was 1972”.

De Esterse Minipers
Mark van der Linden nam het stokje over van Christ Smits en werd voorzitter van de nieuwe stichting. Was tevens eindredacteur: “En dat was wel een beetje te veel van het goede. In 2010 kwam Edwin van Kraaij erbij als voorzitter. En zo werken we nog steeds. Het blad verschijnt om de twee maanden. Een paar weken na de laatste verschijning roep ik de redactie bij elkaar. We bespreken dan de vorige editie. Luisteren naar reacties van lezers en kijken wat nog beter kan. Dan verdelen we de taken voor de volgende editie.”

“Wie doet wat? De redactieleden verdelen de taken en de vaste fotograaf Matt Gerrits krijgt de opdrachten voor de foto’s daarbij en kan op zoek naar andere fotowaardige bijdragen. We zoeken bijdragen vanuit de verenigingen, de bevolking, nieuwe bewoners, de kerk en alles wat onze 500 abonnees zou kunnen interesseren”. Mark lacht als hij mijn verbaasde blik ziet. 500 ? “Ja zeker”, antwoordt hij, en ik zie wat trots in zijn ogen, “Escharen heeft 1200 inwoners, verdeeld over 500 woningen. Dus… Mooi hè”.In december 2022 verscheen editie 300: “En we waren 50 jaar bezig. Dus 50 keer 6 nummers is 300 nummers. En zoiets laten we in Escharen niet ongemerkt voorbij gaan”.

“Naar analogie van het Graafse boek “Houdoe Grave” dacht ik ook aan een jubileumboek. Met dat idee ben ik naar voorzitter Edwin van Kraaij gestapt. Die heeft het met het bestuur besproken en iedereen was enthousiast. Dus kon ik naar een uitgever stappen. Met het prijskaartje daarvan opnieuw naar het bestuur. De reactie was zeer positief en we konden beginnen. Maar we wilden het boek graag in prijs zo laag mogelijk houden. De kostprijs was € 15,- per stuk en wij wilden het graag voor € 10,- aanbieden. Bij 500 exemplaren was dat toch een fiks bedrag van € 2500,- Ik zei dat ik ging proberen dat geld bij elkaar te krijgen. En dat lukte. Met hulp van het Prins Bernard Fonds en 15 Esterse sponsoren. We konden aan de slag”.

‘Gen moijer plekske an de Raom’
“Tja, die titel”, lacht Mark. “Die ontstond nadat we de foto voor de voorpagina hadden gekozen. Ik heb alle 300 edities van de Minipers doorgebladerd om een geschikte titel te vinden. En toen zag ik een artikel van de Esterse Carnavalsvereniging de Pieperknallers, met daarin het carnavaleske Esters Volkslied. En de eerste regel van het refrein was: “Gen moijer plekske an de Raom”. En iedereen was daar enthousiast over. En daarna kwam de inhoud. Van de eerste (stencil)jaren hadden we geen foto’s. Dus de hulp ingeroepen van de fotografen Ed van Alem, Jean Smeets en Matt Gerrits. Ook die waren enthousiast en plotseling hadden we tienduizenden foto’s. Daarna de tekst. Die heb ik voor mijn rekening genomen omdat één stijl me mooier leek dan allerlei stijlen door elkaar. Na de indeling in hoofdstukken, kon het schrijven en het zoeken van bijbehorende foto’s beginnen. Hoofdstuk na hoofdstuk werd voorgelegd aan het bestuur en aan het Esters Heem, dat tien jaar geleden min of meer uit de Minipers is ontstaan. Zo was het boek taalkundig en historisch verantwoord. Uiteindelijk lag het boek op tafel: 8 hoofdstukken, 440 foto’s met begeleidend schrijven en 191 pagina’s dik. Het waren uiteindelijk 600 exemplaren geworden”.

Twee weken geleden werd het boek gepresenteerd. Een fraai kunstwerk dat de geschiedenis van Escharen in zoveel mogelijk aspecten beschrijft en in beeld brengt. Een must-have voor elke Escharenaar. Over 50 jaar een boek waarin vol verbazing wordt gekeken. “Was het toen zó hier?” Er zijn nog enkele boeken te koop. Zie daarvoor de adressen op de site: www.esteren.nl.